Buku Mi Efris

Lembe Zoo Mumaku Ingey Ikum EFRIS

Eni otiye electronic fiscal eceipting and invoicing solution. Eni otiye gin mi kuloka makonyo wegi kuloka pi ni gwoko lem lwor nyoke cul man ni nyutho lembe nee ni dilo maneno thenge mi musoro majulwongo URA nyathotho. Lembe nee ekonyo nyutho andha man thwolo cwiny I sawa mi coko musoro mandha

Add to Bookmarks
Print Friendly, PDF & Email
(Visited 18 times, 1 visits today)

Ucul musoro cii zoo muroyo nyingi omaku otii ku EFRIS enii mi miyo karatasi mi wel lwor ni jumawilo wil I bang ngii. Gin dee omaku giwil piny I ba dhanu kara jumi karatasi manyutho wel sente mi wil migi nee bende iwi yamu kan ongo piny magi wilo nee juculo musoro majulwongo VAT nee. Ento re kadi jumuroyo ngo nyingi pi culo musoro dee copo tiyo ku EFRIS enii pi miyo karatasi manyutho wel sente mi wi bende ni juruwil migi iwi yamu bende.

  1. Efris nee konyo jukuloka I ayii manenedi I dwoko adwogi pa musoro majulwongo VAT ni URA?

Musoro enii juketho I wel mi pacent 18% nyoke  0% kubang step mi yubu piny majucopo ketho musoro iwigii zoo.jacul musoro ma enii utiye ku mic nyoke bero moko ma enwango I wii VAT ma kan ukadho lee.

Jawil  piny nyoke jatii ku jam piny nee mirajiki culu musoro nee zoo man bero pee ire zoo I thenge mi culo musoro enii. Eni konyo pi nyutho well musoro mumaku jucul ni ucok musoro macalo URA man ku wel musoro zoo ma gamente obe banjo zo juculo I bang URA calu unyuthere I cal piny eeh

Kite piny nee

Bei ka musoro ma VAT eni opee

Wel musoro ne

Musoro nee

Bei nee manwango dong juketho musoro eni ne

wil

1,000/=

18%

180/=

1,180/=

lwor

1,500/=

18%

270/=

1,770/=

I meza malo no, ka jakuloka owilo piny moko kama juketho musoro iwiye I bei mir 1000shs, gig am culo musoro mi wel shs180 calu VAT. Eni gam ketho wel nee bedo 1180, I sawa makameno 180 caaa otiye musoro majara wil culo pi wilo piny ecaa ne e

Ka jakuloka eca olworo piny marom eca I bei mir 1500shs, egam kelo musoro mutiye shs 270 ecaa ogam bende wel musoro nee ma ewile kudo

Kite majunwango ku musoro ma VAT

OutputVAT-input VAT

270SHS-180SHS

90SHS ecaaa otiye musoro ma egam culo ni jumi URA.

Ka jakuloka obe tiyo ku EFRIS piny eni ju timere zoo gire ku bang dwi mi dwoko adwogi ni  URA iwi yamu nwang dong gitiye ku tic mi nyang nyanok nyoke mi medo lembe ma nyathindho iiye kende ci manwag podi gicwalo ngo mir ajiki I bang URA

  1. Efris eni ne konyo kuloka nenedi?
  • Efris enii konyo wegi kuloka i lubu man ninenojam piny migi mi lwor man ekonyo gi I yore ma eeh
  • Ekonyo gi pi nineno sawa mu maku gi mak iye kende piny mi lwor nikum enyutho kite ma lwor man wil otimere kudo
  • Ekonyo gi bende pi neno man pi jwigo kwo nikum lembe zoo nyuthere kama leng iwi yamu calu wel piny ma julworo ku piny majumako
  • Ekonyo nikum ekethi I neno wi kuloka peri I kabedo ci ceke, I sawa moko ci eni gam jwigo nyotho sende mi wotho akeca
  • Ekonyo pi miyo record mandha ma konyo pi ara ma utiye macuu man mandha pi dongo kuloka.
  • Ekonyo pi nyuthu wel musoro mandha tap mu maku icul ni URA kubang dwi mandha
  • Ekonyo pi jwigo yore mi lubu wel musoro majuculo kadhu kan nyo jumito
  • Ekonyo pi jwigo lembe makeca munyai I sawa mi coko adwogi pa lim nikum pinje zee jukelo I EFRIS nwango dong jukyewo zoo man I gam royo lembe manyanok dong kende nyatho tho. Eni konyo pi jwigo cul ma nyai nilkum coko adwogi pa lim matong cen man bende ekonyo pi jwigo wend asara ku kelo jatim kwan pa kuloka mukende(accountant)
  • Ekonyo pi jwigo podho manyai sawa moko I kum karatasi mi culo musoro majumaku amaka nyo kee ngo sawa pa koth gii
  1. Omaka abed ku namba mi culu musoro kadong aroi nyinga I EFRIS?

Eyoo, omaku I bed ku namba enoo kara iroi nyingii I EFRIS enoo

  1. Kite steps ango mutiye I sawa mi royo nying I EFRIS nee?

Ucul musoro majulwongo nya VAT eecii zoo pare juroyo nying gii zoo I EFRIS

Entore, jumuroyo ngoo nying gii pi culo musoro enii nee, lubu steps ma egii

  • Cidh I wi yamu pa URA
  • Gam idi wii “login” ithenge mi acuc yoo malu caa
  • Gam I lond “EFRIS” kud I thenge mayo piny nee man I gam I roi namba pare mi culo musoro nee ku password nee.
  • Password ma itiyo ku wang mir acel jugam cwalo iri ndhu kan ongo kee ii email peri,kan ongo kee isimu peri I ayii mi message
  • Gam iketh password(OTP) nee kara I gam I mond iwi yamu pa EFRIS nee
  • Gam I londi ‘’first time registration”
  • Gam I londi kan ongo imit tiyo ku “e-invocing” nyoke “EFDs”, man kabedo mi kuloka mukende kanyo otiyee
  • Gam icwale I bang jumi URA kara ginen iyee

 

Acopo tiyo ku EFRIS ne nedi?

Pi tiyo ku EFRIS icopo tiyo ku lembe ma egii eeh ka copo konyi

kuloka

Platform

How It Works

Lwor/ulwor simu man jumaa lworo lwor i ngundu

Gam EFRIS nee i simu

Gam EFRIS enii i sim peri kud iwi yamu man i gam i sette i simu peri ku jam piny peri lwor nyoke jam tic peri kara icak miyo karatasi mi lwor iwi yamu. Etiyo ku data ento ree ecopo tiyo kadi nwang data pee dee pi nindo matuc abic kokoro

Electronic Fiscal Device (EFD)

Eni otiye jam piny moko mayot maketho jutimo ku lwor.man juketho piny moko i kume mawodho karatasi milwor ndhu ndhu.man etiye ku kamaa egwoko iye lembe man lembe zoo ecwalo i bang URA nyathotho. Jukuloka mapol zoo jumito gi wile.

Jukuloka mi piny amaka man alenga

The Desktop (Client Application) Software:

Icopo game i simu, computer, laptop peri man ekonyo pi lwor mi kadhiri. Icopo game iwi yamu pa URAhttps://ura.go.ug/en/efris/efris-login/ i the e invoicing dowlaods menuon the efris link.. etiyo ku internet ento ecopo tiyo manwango data pee dee kago pi nindo 5 zoo

The URA Web Portal

Inwango iwi yamu http://ura.go.ug kara imi karatasi mi lwor man mi wil kan idiyo wi yamu pa EFRIS kud iwi yamu pa URA caa, ma enii otiye ni dthanu mupee ku cul majuketho iwigi, man juma ma lwor nyoke will migi tuc ngo shs 100 nyoke billion 2 kubang oro.

Businesses with Computerized Accounting Systems

System to System Connection

System pa Jaralwor judiko karacel ku efris kara juwoth karatasi interfaceei mi lwor man mi wil mi yamu ku jam piny majulwongo application programming interface(API)

Ecuu mandha ni kuloka mutiye ku lwor madit nyoke wil madit man matiyo ku computer mi coko kwan migi

Fuel Stations

Electronic Dispenser Controller (EDC)

Eni mandha zoo juyubu pii neno lembe i kul petrol man ku kama julworo iye yamu gii. EDC enii ecwalo lwor nyoke wil mutimere ndhu ni EFD majuketho i kume caa kan egam ewodho karatasi mi lwor nyoke mi wil ndhu

Lem mapiretek: URA otiye ayaba sawa ceke pi ni konyo dhanu I tiyo ku jam piny matung tung enii zoo

EFRIS nee tiyo nenedi?

Ka lwor nyoke wil otimere I sawa mi lwor nyoke I system mi goyo kwan mi wil nyoke mi lwor caa, lembe gam cidho ndhu wi amu majuketho iye EFRIS nee, man yamu pa EFRIS nee gam miye piny macalo karatasi maku namba nee, namba mi neno iyee man namba majucopo scanning en kuu, eni zoo jugam cwalo zoo kende I sistim pa jakuloka caa man egam ewodho kan emito

 

  1. Acopo tiyo ku EFRIS kan data pee dee?

Eyoo, icopo miyo karatsi mi cul nyoke mi wil ni tuc paka pi nindo abic. Ento re kan ekadho nindo abic, omaku I tii ku EFRIS kara lembe zoo omondi iwi yamu baa

 

  1. kite karatasi ango mi wiyamu nee majutiyo kuu I EFRIS nee?

Karatasi angwen kende majutiyo ku iwi yamu

e-invcoices, e receipts, e credit notes, man e debits. Karatasi enii cii zoo gitiye ku piny marom ma eggii

  • Fiscal document number
  • Verification code
  • Quick response code

 

E-invoice otiye ango?

Eni otiye karatasi manyutho nya lwor otimere I EFRIS man jumuroyo nying gi pi culo musoro majulwongo VAT. Karatasi eni enyutho lembe ikum lwor mutimere, nga lworo, nga wilo, lembe ikum piny majuwilo nee, lembe ikum musoro.

 

E-receipt otiye ango?

Eni otiye karatasi manyutho nya lwor otimere I EFRIS man jumuroyo nyingi pi culo musoro majulwongo VAT. Karatasi eni enyutho lembe ikum lwor mutimere, nga lworo, nga wilo, lembe ikum piny majuwilo nee, lembe ikum musoro.

 

Credit note otiye angoo?

Eni otiye karatasi majalalwor miyo ni uwil wil I ayii mi kwero will mularu timere nikum lembe moko manwango otimere nyongo piny caa bei nee nyanok nyo ebedo ma en ongo, ma eni be timere nwango jarra wil odwogo piny manwango elare wilo.

 

Debit note otiye ango?

Eni karatasi mapiretek ma jarawil miyo ni jaralwor manwango ekwayo jaralwor odwok sente migi nikum piny magi wilo otiye munyothere nyoke ma en ongo, etiye juko lwor mularu timere.

 

Cik ocwako EFRIS enii dee?

Eyo,I theng section mi 73A man 73B pa pend cik mi Uganda ikum musoro tax procedure code act 2014 oyiyo tic nyoke tiyo ku EFRIS

 

Kan nyo atiye ku kuloka manyanok man acopo wilo ngo machine macalo EFD nyoke machine magoyo kwan man system pa ketho cul I efris noo, acopo konyara nenedi?

Ucul musoro macopo nwango nyoke tiyo ngo ku systems eni copo tiyo ku

  • wiyamu pa URA(web portal) ku sim nyoke laptop peri
  • EFRIS nee majugamu kud iwi yamu man edwogo I sim peri

 

Acopo timo ango ka EFD para orwinyo nyoke kakare olokere?

Nyuth pi rwinyo pare ne ndhu ni URA

 

Jarawil wil mi wiyamu copo nyang nenedi nya karatasi mi wil man mi cul mi wiyamu ee otiye mandha?

Jarawil copo timo aloka loka I karatasi pare mi wil nyoke mi cul iwi yamu I yore ma ee gi I

  • EFRIS validation app maju nwango iwi yamu nwango ilaru imenyo namba nee(qr code) nyoke tiyo ku FDN
  • The validation widget mutiye iwi yamu pa EFRIS majutiyo ku FDN nyoke namba mi nyang ikum karatasi nee(verification code). Sawa makadong EFRIS ungiyo iyee dong, lembe mi kuloka nee ju gam wodho wangacel ndhu.

Acopo timo ango ka karatasi mi lwor nyoke mi cul iwi yamu otiye mandha ngo?

Karatasi mandha nyutho nya EFRIS onyang ongo I lem kuloka mutimere edong ka kumeno jarwil copo doto adot I wi yamu ma eeh https://ura.go.ug/en/report-non-compliance pa URA

 

Acopo timo ango ka lembe mutiye I karatasi mi cul nyoke mi wil mi wiyamu okoch ku majuwodho ira I paper nyoke I buku?

I sawa ma enii kalembe makumeno timere nyuth ni jaralwor oloke nyathotho ma emi iri karatasi ma juko lwor eca ne ndhu iwi yamu sawa eca, enke kan ekwero nyuth ni jumi URA iwi yamu ma eeh https://ura.go.ug/en/report-non-compliance/

Nyoke I cidh I office pa URA maka goo kudi

 

Nga mamiyo tego ni systems pa EFRIS?

Lembe ikum systems pa EFRIS, juma neno thenge pa ryeko mudong I kum machine pa URA miyo kony ni ucul musoro I sawa mi diko systems migi mi lwor ku pa jumi URA. Ento lembe mudok ikum EFD, Dilo moko majulwongo rank consult ma gam mente yiyo pigi anzilo zoo pi neno wii miyo machine  enii EFDS

 

Eni omaku acul pi systems pa EFRIS ee zoo?

Systems macalo URA webportal, EFRIS app juculo ngoo cul iwigi en kee EFDS and EDCS jumatiyo kugi culu pigi.

 

Eni copo bedo ngo lembe madit ni ucul musoro?

Ongo, jumatiyo ku machines enii gii oyiyere igi nyang gilar gi kwany well cul mi wilo EFDS nyoke EDCs enii zoo mapodi gi lar ginwango ngo wend sente mumaku jukecul iwiyee, muweko ma enoo, peko pa ucul musoro gam jwik ndhu nikum lembe zoo jukwoko ndhu iwi yamu

 

Acopo be tiyo asu ku karatasi micul makyewa Wa ma egi ee kadi bende niya aroyo nyinga I EFRIS?

Ongo, jacul musoro majuroyo nyinge kadi I gazette omaku omi karatasi mi wil nyoke I cul iwi yamu pi lwor moko cii mukadho I kindi ku jarawil. Entore sawa moko tiye makaratasi miwiyamu ngo dee copo tiyo

  • Kan ongonyo systems pa EFRIS nee ope iwi yamu podi man kuloka copo timere ngoo
  • Kan ongo nyo systems pa jacul musoro podi opee
  • Kan ongo nyo machine ma wodho karatasi mi wil nyoke mi cul caa podi jube yube.
  • Kan ongo nyo lembe moko majucopo yiye otiye

Entore kadi nwango I miyo karatasi ma eni , omaku I lund ikethe iwi yamu nyathotho ma podi sawa 24 oromo ngoo baaa

 

Kite karatasi mi cul nyoke mi will maninedi ma jumi URA kwero?

Karatasi ma egi eh jumi URA Kweto gii

Royo asara mi lwor calu piny mumaku jukwany  entore lembe moko mandha ma miyo kero ni lembe makumeca opee zoo ka nwango jaralwor eca oroyo nyinge pi miyo karata

si iwi yamu

 

Efris yubu kite mi dwogo wang sente nenedi?

Kan ongo imito nwango sente peri kud I bang URA, tiyo ku karatasi mi cul nyoke mi will konyi nyathotho nikum jucopo nwango lembe nyathotho ka lembe zoo otiye ma urombo I systems nee

 

Ngom mukende makani mutiye ku bero pa EFRIS eni?

Kenya, Tanzania man Rwanda zoo tiyo kude

 

Acopo tiyo ku sente mukende ku EFRIS eni?

Eyo, icopo tiyo ku sente mi ngom mukende dee entore pi culo musoro I Uganda, URA tiyo ku wel magiseto majuloko sente iiye

Acopo neno wi lwor nenedi i EFRIS?

  • Londo jam piny mi lworo kud ikind jampiny milwor mi efris caa
  • Dwok gi inamba man ku nying piny pa jam lwor peri caa
  • Mak ajeni kite majulondo kude jampiny milwor macalo mamonda,jampiny milwor mayuba nyo majuwilo ithe dero kud tin nyo nying jarawil care ma unen
  • Icopo bende katiyo kuyore milalo jampiny mi lwor nyo dago gi ikind jang kabedo milwor

Acopo wilo jam piny mi lwor mupee inying piny mi lwor pa efris?

Eyo, icopo wilo ku namba ma julwongo “others” caa niwilo piny mupee i jam piny milwor majuketho i efris caa, entore dee icopo kyewo ibang jumi URA kara gimed jam piny mi lwor peri eni, enkee jumi URA bike ngiyo iye kokoro

Peko ango muketho jukelo EFRIS

Dilo maneno wii musoro kelo culo pi wil man pi lwor iwi yamu kara ojwig piny ma egi eeh

  • Gwoko record mandha ngo mi kuloka I karatasi
  • Nyutho pi kuloka I andha ngo macalo lwor, will, piny mutiye madongo dongo I lwor
  • Jukuloka sawa moko nyutho ngo wel musoro magi gamu I bang juruwil migi
  • Jukuloka sawa moko miyo ngo karatasi mi lwor mutimere
  • Dwogo sente pa jukuloka I andha ngo manwango gilar gi culu

.

Efris eni tiye musoro?

Ongo,epe musoro ento etiye piny majuketho kara onen wi musoro mawegi kuloka culu ni URA

Ekonyo pi jwigo tic matek akeca mi neno wii record mi musoro

Efris eni omaku dhanu zoo tii kudi I Uganda?

Eyoo, dhanu cii zoo muroyo nyingi pi culo musoro majulwongo VAT cii omaku omii karatasi mi cul migi iwi yamu  entore wegi kuloka mapodi oroyo ngo nyingi pi culu musoro copo tiyo ku EFRIS eni kagi mito ento I adici ngo calu jukuloka muroyo nyingi no

Ango matimere ka yamu orwinyo nyoke podi utiyo ngoo nang podi itiyo ku EFRIS?

Icopo miyo karatasi asu mi cul nyoke mi wil nwango itiyo ku EFRIS migamu otiye I sim peri noo nyoke laptop noo, ma eni nere majulwongo nia “offline mode” en ke omaku I bed iwi yamu pi nindo abic kara I cwal piny ma idwogi ketho nwango podi network obedo sendo nee

Nia podi asuu omaku wa woth tiyo ku efris kadi nwango dong president owodho fwod majuketho pi tiyo kude ngoo nee dee?

Eyoo, omaku juwoth tiyo kude asuu, mandha zoo, jukuloka muroyo nyingi pi culu musoro noo, dilo maneno wii musoro nee gitiye ayuba pi miyo kony man cwak ni ucul musoro zoo ma nying gi juroyo

President ogam owodho fwod manwango eketho iwi wegi kuloka ma nwango podi oroyo ngo nying kuloka migi I efris nee nituc paka I nindo 7 pa dwii mir abic 2024 entore, lembe enii otiye ni jukuloka matiyo I kikubo man ku kabedo mi lwor mukende makumeno

Value added tax(VAT) otiye ango man jukethe nenedi?

Eni otiye kite musoro majuketho iwi jarawil matok cen mulworo ngo piny eca kendo ento jukethe I ayii majarawil nee nyang ongo. Ongo nia piny nyoke tic zoo juketho musoro enii iwigi, piny macalo ponjiri, piny mucek I podho gi no juketho ngo musoro eni iwigi, pi nyang mathuc iwi jam ter nyoke tic majuketho ngo musoro wigi cidhi iwi yamu pa URA kara I nyang mathuc

Piny mukende maju ketho musoro eni iwi gii juketho I wel mi percent 0% nyoke 18%

VAT eni too etiye royo mi culu musoro wang aryo  baa?

Ongo, VAT ope yore mi miculu musoro wang aryo. Eni timere nwango itye kanyuthu wel musoro majuruwil peri tiye kaculu. Musoro eni jumutiyo ku piny caa mir ajiki ree ma culu man jucoko record migi man jucwalo I bang URA

Nga maketho musoro man wel nee?

Musoro jukelo calu lembe majumi parliament weco iwiye man president gam cwake ma edoko ku cik mi musoro, ingeye ndhu URA gam kethe itic ndhu, URA ketho ngo musoro eni man ot ketho cik gamu paru I bang lwak kara juyub I cik pa musoro nee kan ongo ebedoko tek akeca

URA ndhu andha olaru ponjo nyoke nyuthu ni dhanu ndhu andha pi EFRIS eni dee?

Eyo, URA oponjo dhanu muculo musoro man ebe ponjo asu ucul musoro iwi EFRIS eni mi miyo lanyuth ecaku ponjo jumi kampala central business district nica kere idwi  mir 11 mi oro mukadho 2023 ni tuc idwi mir adek 2024

  • Ucul musoro maromo 339 ocidho kama URA obedo ketho lembe ikum musoro I kikubo
  • Jukuloka maromo 15,023 owotho kubang thugola odi lwor mapol I kampala maromo kabedo mi lwor 110
  • Dhanu maromo 1,761 judaru tero gii I ponjo mi tiyo efris dong
  • Jukuloka maromo 5,760 odaru nwango lembe ikum EFRIS
  • Ni tuc tin, odoko shows maromo 107 iwi ngom mi Uganda enii, ponji maromo 261, seminars maromo 22

URA weco ni dhanu kwa kudhu mundu?

Ongo, I ayii mituc I bang dhana,u matungtung mi Uganda I thek matung tung, URA loko lemigi I dhog maromo 13,macalu alur, lusoga, luganda, lumasaba,runyankore, rukiga, runyoro,acholi,ateso,lango,Swahili, karimojong, lhukonzo man lugbara

Lembe ikum musoro eni nyai nenedi ni ucul musoro?

Jumi URA cwalo man nyuthu lem mudok ikum musoro I ayii mi videos, lem kuloka iwi radio, kyewo lembe ni lwak man iwi yamu pa URA minyang mathuc

Omaku I wodh karatasi mi wil nyoke mi lwor kadi nwango lwor okadho ngoo dee mandha zoo I lwor ma wotha

Karatasi mi culo cul mi wi yamu juwotho nwango lwor okadho. Ni jukuloka muroyo nyingi pi culo musoro noo ree omaku giwoth ku EFDS nyoke app mawodho karatasi mi cul nyoke mi wil nyathotho iwi yamu isim migi ingey lworo lwor I wotho migi

Efris miyo ngo kare mi loko aloka kan ongo jarawil odwogo piny ma elare wilo

Efris kelo aloka loka ma eni ayii mi thumi cul mamira cel nyoke bei, man wend pa piny majuwilo ne.

Ma eni jutimo ku karatasi majulwongo debit nyoke “credit note”

Efris dyeng ongo pi jam lwor munyothere

Efris dyeng pi jam lwor makumeca gi nikum ekelo aloka loka mi jwigo bei nyoke wel piny majuwilo nyoke munyothere ne, aloka loka eni miyo kare ni jukuloka ni wodho nyoke niwangu jam lwor munyothere zoo nyoke muwang

Omaku ikel jaratic mi URA ree muketh nyoke mu yub iri EFD

Eni vufu, omaku ngoo I kel jaratic pa URA ree muketh nyoke muyub iri piny enii, dilo majulwongo Rank consults iwel mi shs 1.1M, eni odiku yube zoo man jugam jukwanyo asaara enii zoo isawa mi coko adwogi pa lim I oro acel

 

Print Friendly, PDF & Email
Add to Bookmarks (0)
Skip to content