CUMA ME YUBU JAMI MA A KI IKOM UCI/BONGI

Cuma Me Yubu Bongi Obedo gin ango?

Yubu bongi obedo kit ma kiloko dok ki yubu kwede jami mogo (raw materials) kidwoko iwuci/kiloko doko wuci me yubu jami, kwoyo bongi I kwayi ma patpat kun aa ki yubu, kwoyo, cweyo ki miino. Ka kiyubu jami magi kinongo bongi aruka, jami me ot ma ki ruku iwi kom, jami me ot macalo cuka, bongo/mukeka laduny tyen (Carpet) ki jami mukene ma patpat ma ki yubu.

Add to Bookmarks
Print Friendly, PDF & Email
(Visited 26 times, 1 visits today)

Biacara me yubu bongi weng/duc omyero ki coo gi bot;

  • Dul ma maloyo coyo kampuni I Uganda ma kilwongo ni Uganda Registration Services Bureau (URSB) ka imito cone macalo kampuni onyo ka imito coyo nying biacara ni keken.
  • Bot dul ma jogo mucoro I Uganda kany ma kilwongo Uganda Revenue Authority (URA) pi mucoro.
  • Bot dul pa Gamente ma itedero macalo Kampala City Council Authority (KCCA), Municipul Council pi nongo Lancic (Trading Licence) me tiyo biacara.

Niang ni:

Ka ityeko cone bot dul mamalo ni, bi mite/twero mite ki iyin me lubu cik ma kwako dul macalo;

  • Uganda National Bureau of Standards (UNBS) – Dul ma neno ni rwom me jami ayuba weng tye maber.
  • National Textile Board (NTB) – Dul ma loyo lok kom bongi ayuba.

Pi dano/ngat acel

  • Adenti kad me lobo Uganda onyo jami aryo ki ikin ma kiryeyo piny kany ma nyutu anga/nga ma in ibedo; Passport, Pamit me dwoyo Mutoka, Kad me bolo kwir, Adenti kad ma nyutu kama ibedo iye, Adenti kad me gang tic, Adenti kad ma nyutu ni ibedo oring ayela, Citetmen me Benk ma nyen, Pamit me tic, Kad me Lim, Visa, NSSF Kad ki mukene macalo magi.
  • Catifiket me cone (kace itiyo biacara).
  • Citetmen me cako dul ki mok ma wun umoko me cako dul meno (kace itye I dul ma oribbe kacel)

Pi Kampuni

  • Waraga ma nyutu nying dairekta onyo wegi Kampuni (Kampuni fom 20).
  • Catifiket me cako kampuni

Dii kany pi jami mamite me cone.    

  • Omyero ilim ka nongo ngec madit me URA i www.ura.go.ug
  • Dii kany me cone macalo ngat acel.
  • Dii kany, kace ibi/imito cone macalo Kampuni

  • Macalo lacul mucoro, itye kitweroni. Ento, tye jami mogo ma omyero iti gi.
  • Dii kany pi ngeyo tweroni macalo lacul mucoro.
  • Di kany pi ngeyo gin ma omyero itim macalo lacul mucoro

Biacara matino tino/Mucoro ma kibyeko abyeka

Man obedo mucoro ma kingolo ikom biacara ma adwogi me cato wilgi pi mwaka acel kato UGX 10,000,000 (million apar) ento pe oo/pe romo UGX 150,000,000 (million miya acel ki pyerabic).

Mucoro pi Kampuni ma ocone ki Gamente

Man obedo mucoro ma kingolo ikom Kampuni onyo dul ma oribbe me timo biacara iwel me pacen 30% (Pyeradek).

Mucoro ma kingolo i kom rwom ma omede ikom jami acata (VAT)

VAT obedo mucoro ikom gin moo keken ma itiyo kwede ma ki ngolo iwel me 18% (pacen apar wiye aboro) ikom jami ducu ki bot dano ma omyero ocul mucoro i.e. dano ma ocone onyo omyero ocone pi culu VAT.  Mucoro ma biacara–ne nongo cente ma pe kato million miya cel ki pyera abic (150,000,000), pi mwaka moni onyo million pyeradek wiye abiro ki nucu (37.5) pi dwe adek ma olube aluba. 

Dii kany pi cone me culu VAT

Niang ni:

Lutim biacara ma ocone pi culu VAT omyero ocone pi Recit Ki Invoic ma kiyubu kun woto Ki I Yamo (EFRIS).

Dii kany pi nongo ngec malube ki kit me cone pi Recit Ki Invoic Ma Kiyubo Kun Woto Ki I Yamo (EFRIS).

Mucoro ma kiketo ikom jami mogo ma kikelo ki ilobo mawoko

Man obedo mucoro ma kiketo ikom jami mogo ma kikelo ki ilobo mawoko onyo jami ma kiyubu I Uganda kany, onyo ikom tic ma keni keni/ma patpat.

Dii kany pi ngeyo kit me tiyo cura ikom jami magi. 

Mucoro ma kigwoko dong cen ki ikom/inge cul (Withholding tax)

Man obedo mucoro ma kingolo ki ikom lim ma dano onongo ikom cato gin moo keken bot ngat ma ocone macalo ajenti me jogo mucoro pa URA.  Kitiyo//kitimo cura ne I pacen 6 (6%) ci dul ma culu ngat ma ocatigi jami ngolo cente man cutcut ki ikom cul ma myero omii ki ngat ma ocatigi jami ni ci kicwalo lim me mucoro man bot dul maloyo jogo mucoro I Uganda.

Niang ni:

Mucoro man ka kingolo ki iwi cul kibi ngolo oko ikom mucoro ma omyero icul pi lim ma inongo imwaka moni-ni ikare ma icwalo adwogi me cato wil-ni bot URA.

Dii kany pi ngec ikom mucoro ma kingolo dong cen inge cul pi jami ma kicato.

Mucoro ma kingolo ki ikom mucara pa lutic (PAYE)

Man obedo mucoro ma lutim biacara ngolo ki iwi mucara pa lutic gi (Kadi bed-gi okwano onyo gitiyo lejeleje) ma nongo mucara gi ka kiribu kato alip miya aryo ki pyeradek wiye bic (235,000) dwe ki dwe.  Kit mucoro man rwod/won tic ngolo dwe ki dwe ma nongo pwod pe oculu luctic ci cwalo bot dul ma jogo mucoro (URA). 

Dii kany pi kit me tiyo cura me PAYE

Mucoro magi ki culu marom aroma ki mucoro mukene ma donyo I kicaa/jeba.

Dii kany pi ngeyo kit me coyo adwogi mucoro ni.

Ka ityeko culu/coyo ritan/adwogi biacara ni, omyero icul kit mucoro mo keken me acula kun itiyo ki kit me cul ma kiryeyo kany ni, macalo benki (bank), Mobile Money, VISA, Mastercard, EFT, RTGS, USSD Code (*285#).

Niang ni:  Nino me culu mucoro rom aroma ki nino me coyo adwogi cato wil ni.

Add to Bookmarks (0)
Skip to content