Overview of Agricultural Sector

Obulimi nikyo ekichweka ekirukukirayo obukooto mubw’entahya bya Uganda. Mu mwaka gweby’entahya ogwa 2021/22, obulimi bukatahya haihi ebichweka 24.1% mu byentahya yona hamu kandi byatahya ebichweka 33% hali ebi ebyatunzirwe aheru y’ihanga. Haihi ebichweka 70% ebyabantu mu Uganda abarukukora, emirimo yabo negwa mubitongole by’obulimi. (UBOS, 2022)

Nobukwakuba ngu bantu baingi nibakora rundi kukozesebwa mu bulimi, obuchweka 4 habuli 100 nubo bonka abali ha rukarra rwokusasura omusoro; bantu 38,528 bwire bunu abehandikisize habw’emisoro, hali abo ebichweka 96 buli 100 bali mukuliisa n’obulimi, obuchweka 2 habuli 100 mu bibira kandi obuchweka 2 habuli 100 bali mulimo ogw’ebyenyanja.

Ekitongole eky’obulimi halumu amatagi maingiho nuho hali obuliisa n’obulimi, kulinda enkooko n’ebinyonyi, kulima ebyakyo, kurolerra encu hamu nokwongera omutindo hali ebiturukibwe.

Add to Bookmarks
Print Friendly, PDF & Email
(Visited 8 times, 1 visits today)

  • Obworaba noyetaga kuhandikisa ibara lya bizinesi yawe ey’obulimi, bungira ekitongole ekya Uganda Registration Services Bureau (URSB).
  • Noija kuhebwa ebaruha eyokugumya obworahandikisa Kampuni rundi egi erukugumya kuhandikisa ibara lya bizinesi.
  • Abo abali mumulimo gunu kandi nebetaga kukingura ebikaro ebya ofisi, baina kutunga ebaruha eza lisensi kuruga mu KCCA rundi mu ofisi eza kanso.
  • Ekitongole eky’omusoro Uganda Revenue Authority habw’emisoro

Kinu kikuru:

Hanyuma y’okwehandikisa, omuliisa/ omulimi nasabwa kuhikiriza ebirukwetagisa rundi ebisabirwe ekitebe eky’ebisoro mu Kitongole eky’obulimi, obuliisa hamu n’ebyenyanja.

Ha muntu owabulikiro

  • Endanga muntu
  • Ebaruha ey’okugumya bizinesi yawe

Hali ebitebe rundi kampuni

  • Empapura za Kampuni Fomu namba 20
  • Ebaruha ey’okugumya bizinesi yawe

Miga hanu/Click here habirukukwata hakuhandikisa obusubuzi byawe

 

 

 

  • Nosabwa kubungira ekibanja ekya URA hali ura.go.ug
  • Miga hanu/Click here   kwehandikisa nk’omuntu owa buli kiro
  • Miga hanu/Click here   kwehandikisa nk’ekitebe rundi Kampuni

Miga hanu/Click here hali ebi ebirukukwata ha bugabe n’obujunanizibwa bw’omuhi w’omusoro

Click here  for your obligations as a taxpayer.

Nosemerra okulinda ebihandiiko byona ebirukukwata ha busubuzi bwawe, kikuru kuteka ebiro by’okwezi habihandiko nukwo kikukonyere okwetegereza aripota ya bwiire ki. Ebihandiiko harumu nka binu;

  • Ebirukukwata hali entahya
  • Risiti ezitungirwe n’ezo ezigabirwe
  • Empapura ezisasulirweho
  • Empapura ezigulirweho kuruga aheru y’ihanga
  • Empatani ezikozirwe
  • Ebirukukwata aha bank
  • Ebaruha ez’okugaba emirimo y’abakozi n’ebikugumya ngu emisara nesasurwa kurungi
  • Ensasura eyebirukukozesibwa katugambe amaizi na masanyalaze
  • Ebiguzirwe n’okutundwa
  • Ebihandiiko ha bikwato ebikozesebwa nka komputa nebindi
  • Ebirukukwata ha barukubanja n’abarukubanjibwa

Binu bikuru muno hali omuhi w’omusoro;

  • Okwahura ebihandiiko byona ebirukukwata hakusubura omu rulimi orungereza/orujungu
  • Linda ebihandiko mumulingo ogurasobozesa kubara rundi kulengebwa omusoro
  • Linda ebihandiiko nkoku bisemerire okumara emyaka etano hanyuma ey’obwire bwabyo okuhwaho, nukwo kikukonyere okuba n’ekyo’kuroraho habwire oburukuba niburorwaho
  • Kakuba ebihandiko biba nibyetagwa hali ebyo ebirukuserulizibwaho emyaka etano etakahoireho, omuhi w’omusoro aine kwahura ebihandiko binu paka kuserulizibwaho kuhoire.
  • Ebihandiiko ebyahwirwe bisemerire okuba nibisoborra ekirukumara kandi birindirwe omu mulingo ogw’okubizora bwango kandi nibirahuka okwongerwaho omutindo ogurukwetegerezibwa.
  • Omuhi w’omusoro rukwenda kwahura ebihandiiko rundi ekika kya sente omu rulimi orundi rwona, oina kuhandiika nosaba okwikirizibwa okuruga hali Kamisona w’ekitongole ky’omusoro, nohayo ensonga habwaki nokora ekyo
  • Nambere ebihandiiko bitali omu rujungu, nikikwetagisa okusasura omuhinduzi, owasemerire okugumibwa Kamisona w’ekitongole eky’omusoro

Omusoro gwa Kampuni Ogwentahya

Kulenga omusoro ogw’entahya habwa Kampuni gubarwa ha bichweka 30 buli 100 (30%).

Omusoro ogw’entahya

Omusoro ogw’omuntu ogwentahya gusigikira mwidara ery’omuntu harukugwa mu ntahya ye.

Miga hanu ha birukukwata hambalirra y’omusoro ogw’entahya ey’omuntu.

Omusoro ogwa bakozi abarukutunga omusaara (PAYE)

Omusoro ogw’abakozi ab’omusaara (PAYE) nigukwata hali ogu rukukozesa abakozi (abomwezi rundi abaleijaleija), abarukutunga omusaara gwona hamu ogurukukira ha muhendo ogwa Shs.235,000 buli mwezi. Gunu omusoro gukwatirwayo buli mwezi ogu arukusasura omusaara.

Click here for more information on PAYE rates.

Ritani rundi embalirra zinu nizisana ezindi zoona ez’entahya

Miga hanu hali ebirukukwata ha kwoleka embalirra yawe

Print Friendly, PDF & Email
Add to Bookmarks (0)
Skip to content